۱
کله چې بیروت سوزېده
او اور وژونکو یې سره کالي وېنځل
او هڅه یې کوله،
چې پر کټارو ناستې مرغۍ
کړي آزادې
ما په واټونو
په
سيزونکي اور
په
ړنګو ستنو
د
شيشو پر ماتو ټوټو
وهله منډه
پښې یبله
په داسې یو حالت کې،
د
لمبو په نڅا کې
ستا
څېره مې،
چې
د بندي کوترې په شان وه،
لټوله
په هره بیه مې غوښتل
بل بیروت وژغورم
هغه بیروت،
چې یوازې ستا مال و
زما
مال و...
هماغه بیروت،
چې
ته او زه یې
په یوه وخت وزېږولو
او له یوه تي یې شیدې
راکړې
هغه بیروت،
چې موږ یې یدریا
ښوونځي ته ولېږولو
او هلته مو له کوچنيو کبانو
د سفر لمړي درسونه
د میني لمړي درسونه
زده
کړل
هماغه بیروت،
چې د ښوونځي په بکسو کې
مو له ځان سره وړو
د ډوډۍ په قطرو کې
د
کونځلو په خوږو کې
هماغه بیروت،
چې د جوارو په بوتلو کې
مو اېښود
هماغه چې د عشق بازۍ په لویو شېبو کې مو
ستا بیروت
زما بیروت
نوماوه.
۲
کله،
چې وطن له وطنه تښتېده
او ماشومان د بیروت نړیوال هوايي ډګر کې
د خپلو لوبو پر شیانو بیده وو
کله،
چې پلرونو
د اوښکو ډک بکسونه وزنول
او مجبوره وو،
هر اضافي کیلو اوښکو
او هر اضافي کیلو غم لپاره
جریمه
ورکړي
کله،
چې وطن لاسونه پر څېره کېښودل او ژړل یې
او د مني ورېځې د یونان له ټاپوګانو راتللې،
چې د لبنان ساحلونو ته نژدې شي
د قناصه د مردکیو د لګېدلو له ډاره ډارېدلې
کله،
چې واټو کې څراغونه له ډاره رپېدل
او د کلکو قهوه خانو سایبانونه
خورېدل
راخورېدل
او سهارنيو مرغانو
خپل بچي پر څانګونو ايښودل
کوچېدل
کله،
چې وطن
وطن
ټوټې ټوټې کولو
زه
له جنایته څوسوه متره لېرې
قاتلان مې لیدل
چې له بیروت سره یې
د یوې مينځي په شان جماع کوله
د قبیله ای تړون له مخې
د قومي امتیازاتو
له مخې
د پوځي درجو له مخې
وار په وار
یو په یو
زه یوازینی شاهد نه وم،
چې زرګونه ځلانده چاړې
مې
پړکېدلې د لمر لاندې کتلې
او زرګونه مزدوران مې کتل،
چې په اور کې د سوځېدلې مېرمنې
د جسد له چاپېره
مست
او مستانه
نڅېدل
خو زه یوازینی شاعر وم،
چې
پوه شو
ولې
د بیروت د سیند نوم
له سپینه په سره سیند شو بدل.
۳
کله،
چې بیروت سوزېده
او ټول په دې فکر،
چې
خپلې پاتې شخصي شتمني وژغوري
ناڅاپه راپه یاد شول،
چې ته لا زما معشوقه یې
ته مې هغه لویه شتمني یې،
چې ښکاره کړې مې نه ده هېڅکله
او ناچاره یم
که ژوند راپرې نه ږدي بله
چاره
چې وژغورم خپل ګډ میراث
خپله عاطفي شتمني
په دې زړه پورې ښار کې،
چې یوه ورځ رازداره صندوق و،
چې خپلې کوچنۍ سپماوې مو په کې پټولې
پټې نقاشیانې
زما لپاره
ستا لپاره
پټ انځورونه،
چې هېڅکله چا لیدلي نه
دي
د هغو شعرونو طرحې،
چې په پنسل مې درته لیکلې
او څوک ترې خبر نه دي
کتابونه
ډبرلیکنې
استوانې
د سرامیک قابونه
پستکارتونه
کیلي بندونه،
چې د نړۍ په ټولو ژبو پرې
لیکل شوي:
راته ګرانه یې!
سیمه ایزې نانځکې،
د میني نښې
چې
تا له ځان سره
له
یونانه، له بالکانه
له مراکشه، له فلورانسه
له
سنګاپوره، له ټایلنده
له
شیرازه، له نینواه
له
ازبکستانه وې راوړې
او له سرو ورېښمو جوړ
شال،
چې
ډالۍ کړی مې و تا ته
او هغه ورځ چې راستون له اسپانیا نه شوم
تا اچولی و پر اوږو
پوه شوم...
چې ولې طارق بن زیاد
اندلس ته د ننوتلو لپاره جنګېده
پوه شوم،
چې ولې زه جنګېدمه
او لا ولې جنګېږم،
چې ورکړی اجازه زما د
بېړیو ورود ته
د خپلو سترګو د اوبو برید
ته
۴
بیروت،
کله چې د بیزانسي
شمعدانیو په څېر
چې د طلا په اوبو ښکلې وې،
ړنګېدو
کله چې جوپه جوپه خلکو
خپل ویر په یو ډول تعبیراوه
خپلې اوښکې یې په یو ډول توېولې
زه د خپل خصوصي ویر په لټون وم
او هغه ښځه چې څوک یې په شان نه وو
هغه ښار چې بېلګه یې نه وه
هغه شعرونه چې د سړیو د لیکنو تر منځ،
چې د میني په اړه یې
لیکي
بې ساري وو
کله چې ښځو
د هغو ټوکرو له ګزونو سره ویر مېچو،
چې سوزېدل
د خپلو لاسي بکسونو، چپنو او له غاړکۍ سره یې اټکلو
او په دې رویا چې خوندي یې له سوزېدو کړي
کله چې سړو خپل تاوان
د بانکي حسابونو له سپما سره محاسبه کول
زه وم ناست د
ډبرې پر تختې،
چې
د اوښکو د یوې څاڅکې په څېر وه
خپل تاوان مې شمېره
د هغو قهوې د پیالو له شمېرو سره،
چې
څښلې می شوای
د هغو پوښتنو له شمېرو سره،
چې پوښتلې مې شوای
لاسونه به مې
ستا په لاسو کې وای
که
بیروت چېرې سوزېدلی نه وای.
۵
مهمه راته نه وه،
چې بیده وی یا ویښه...
مهمه راته نه وه،
چې بشپړه بربنډه وی یا
نیمه...
مهمه راته نه وه،
چې پوه شم له چا سر یې
همخونې
یا له چا سره یې همبستره
ټولې دا خبرې وې راته وړې
خو لویه خبره دا کشفېدل وو،
چې
تل وې راته ګرانه
د نیلوفر د ګل په څېر
تل لامبوزنه ته زما د ذهن په اوبو کې
د ګوتو تر منځه می زرغونېږی
د تاریخي کلیسا د ډبرو له منځه
د
وښو د زغورنېدلو په څېر
مهمه راته نه وه،
چې څوک درته ګران دی
اوس
په څه فکر کوی ته اوس
په اړه یې کوو خبرې
وروسته
برخلیک سازه خبره دا ده اوس
چې په ما ګرانه یې ته
او زه ځان
د نړۍ تر ټولو ښایسته
د یاسمن د دوو ګلونو
ـ
ستا او د بیروت ـ
د ملاتړ مسوول ګڼم.
۶
پر ما مه کوه نیوکه،
چې په زوره، په ناڅاپه
دې خونې ته شوم دننه
هر ډول جامې چې اغوستی شې
واغونده
ما مه پوښته چې ولې؟
سوزي بهر بیروت هلته
سوزي بهر زموږ بیروت هلته
ته سره له ټولې ناپوهۍ
سره له بې درناوۍ
لا
یې په ما ګرانه
راغلی یمه،
چې د کوچنۍ پیشۍ په څېر دې
پر اوږې راواړومه
د اور، مرګ او لېونتوب
له بېړۍ دې رابهره کړم
ځکه زه د ښایسته پیشوګانو
د ښایسته سترګو
د خپلو ښایسته ښارونو
د سوزېدلو مخالف یم!
نزار قباني